Mooie herdenkingen met bijzonder oorlogsverhaal Paul Scharp

Zowel in Nootdorp als Pijnacker was zaterdagavond 4 mei een herdenking van de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog.

In beide dorpen werd de herdenking goed bezocht, ondanks het feit dat het rond een uur of vijf stevig was gaan regenen. In Nootdorp was eerst een bijeenkomst in de Dorpskerk vlakbij het monument. En in Pijnacker gebeurde hetzelfde maar dan in de RK Joannes de Dooperkerk aan de Oostlaan, op een steenworp van het oorlogsmonument in het Emmapark.

Nootdorp
In Nootdorp hield wethouder Frank van Kuppeveld – ook zijn collega Peter Hennevanger was aanwezig - een rede over het belang en het wezen van vrijheid. De wethouder noemde de naam van Lubbert Brouwer, een Nootdorpse verzetsman die ‘niet wegkijken voor onrecht’ met zijn leven heeft moeten bekopen.
In een donkere periode waarin er niet veel te kiezen was voor veel mensen, maakte Brouwer de keuze niet passief te blijven, maar in het geweer te komen tegen de Duitse bezetter en de Duitse bezetting. Het is van belang de verhalen van toen te blijven doorvertellen aan nieuwe generaties, juist omdat vrijheid niet zomaar uit de lucht komt vallen. Vrijheid is alles behalve vanzelfsprekend en dus moeten we ons steeds bewust zijn van het belang van vrijheid en democratie.
Van Kuppeveld wees ook op het belang van tolerantie en verdraagzaamheid. Hij noemde het belangrijk dat mensen elkaar leren kennen, juist als ze verschillend zijn. Daarom streeft de gemeente naar een diversiteit aan ontmoetingsmogelijkheden waar burgers met elkaar in gesprek kunnen gaan.
Als voorbeeld noemde hij een vrijwilliger in CulturA die in gesprek was geraakt met een uit Oekraïne afkomstige vrouw, met als resultaat dat zij haar ‘plantenkennis van huis uit’ nu ook bij CulturA in de praktijk brengt.
Twee jonge meisjes van Scouting Nootdorp lazen bijzondere gedichten voor tijdens een bijeenkomst die voor het eerst in jaren niet werd geleid door Kees Balm maar door Dajanne Krijger.
Een passage uit een van de gedichten: ‘De jongen, net achttien, opgeroepen om te vechten aan het front, nam afscheid van zijn moeder en zou haar nooit meer terugzien. Hij vocht voor zijn leven, hij vocht voor de vrijheid.’
Ans van Vlijmen zong enkele bijzondere liederen – Lascia ch’io pianga (Laat mij treuren) en Somewhere uit The Westside Story. Ze begeleidde zichzelf daarbij op de piano. De Harmonie Nootdorp speelde enkele toepasselijke stukjes muziek.
Rond kwart voor acht werd de ceremonie voortgezet bij het monument bij het Oude Raadhuis van Nootdorp. Een trompettist van de Harmonie Nootdorp gaf het sein tot twee minuten stilte en daarna speelde de Harmonie het Wilhelmus. Wethouder Frank van Kuppeveld legde samen met het Nootdorpse raadslid Bernard Minderhoud een krans, gevolgd door voorzitter Kees van Dorp van de Oranjevereniging, die samen met Joke de Bruijn van de Oranjevereniging een krans legde. Alle aanwezigen liepen vervolgens langs het monument om met het plaatsen van een bloem eer te betuigen aan de slachtoffers van (de) oorlog.
Het kerkje in de Dorpsstraat was goed vol en ook bij het monument was veel belangstelling, mede dankzij het plotseling weer uitstekende weer. Tijdens de twee minuten stilte kon je de zwaar geworden regendruppels uit de bomen horen vallen, terwijl de vogels - zich nergens van bewust - vrolijk door gingen met fluiten.

Pijnacker
Ook in Pijnacker was zowel in de kerk als bij het monument veel belangstelling. In de kerk zo’n 150 mensen en bij het monument rond de driehonderd. In de kerk zong het Oratoriumkoor Cantando uit Pijnacker vanaf het koorbalkon enkele toepasselijke liederen, onder meer Verleih uns Frieden van Mendelssohn.
Burgemeester Björn Lugthart hield een toespraak. Hij vertelde dat het bij zijn bezoeken aan zestigjarige bruidsparen en honderdjarigen vaak over de oorlog gaat. Een periode die vaak grote indruk heeft achtergelaten bij mensen. Een periode ook waarin mensen ingrijpende keuzes moesten maken. Althans, als ze in de gelegenheid waren om keuzes te maken. Vaak wordt in een oorlog voor je gekozen, door anderen.
In mei 1945 kregen we in Nederland onze vrijheid terug en na bijna tachtig jaar is die vrijheid nog steeds iets om te koesteren, aldus de burgemeester. Vrijheid is niet vanzelfsprekend maar kwetsbaar. Vrijheid is een kwestie van tolerantie en verdraagzaamheid. Wat houdt dat in? Elkaar de ruimte geven om te zijn wie, wat en hoe iemand is. Niet meteen oordelen of zelfs veroordelen, maar de medemensen zien als mens, los van kleur, geaardheid, herkomst, religie, levensovertuiging, enzovoort. Mensen dus de gelegenheid bieden hun eigen keuzes te maken.
Anita Ghodossi, leerling van groep 8 van de Beatrixschool, las een door haarzelf gemaakt gedicht voor met als titel ‘Het verhaal van jullie dood vergeet ik nooit.’
Heel bijzonder was vervolgens het persoonlijke oorlogsverhaal van Pijnackernaar Paul Scharp, geboren in 1938 en nu dus 85 jaar. Paul vertelde dat zijn ouders trouwden op 3 mei 1937. De familie Scharp heeft een militaire traditie. Vader Scharp was militair en Paul trad later in zijn voetsporen.
Na de capitulatie ging Scharp senior in het verzet, totdat hij op 28 april 1941 werd opgepakt. Hij kwam in kamp Amersfoort terecht en werd op 11 april 1942 ter dood veroordeeld. Op 3 mei 1942 werd hij met zeventig anderen in Duitsland gefusilleerd, precies vijf jaar na zijn huwelijk.
De moeder van Paul Scharp was ook actief in het verzet. Zij hielp onderduikers totdat ze gevangen werd genomen. Ze heeft de oorlog overleefd maar er een groot trauma aan overgehouden. Zeker tot 1954 had ze altijd een tas klaar staan, om onmiddellijk te kunnen vluchten. Tot negen jaar na de Bevrijding dus. De oorlog heeft haar nooit losgelaten. “Mijn vader heeft zijn leven gegeven voor de vrijheid. Mijn moeder heeft er zwaar onder geleden, omdat ze net als mijn vader besloot om dat te doen wat ze volgens haar overtuiging moest doen. Zelf heb ik er ook voor gekozen me na de oorlog als militair in te zetten voor het behoud van vrede en vrijheid”, aldus Paul Scharp die ook bezig is met het verzamelen van specifieke informatie over de oorlogstijd in Pijnacker.
Na de bijeenkomst in de kerk, ging de stoet lopend naar het oorlogsmonument, voorafgegaan door enkele trommelaars van Haaglanden. Bij het monument in het Emmapark voerde de burgemeester kort het woord. Daarbij verwees hij naar de Stolpersteine die dinsdag 23 april zijn geplaatst bij vijf woningen waar Joodse inwoners van Pijnacker woonden totdat ze werden gearresteerd cq naar elders vertrokken om niet meer terug te keren. Of omdat ze in kampen werden vermoord of omdat ze bij een ongeluk omkwamen. Via de Stolpersteine blijft de herinnering aan deze mensen levend.
Ook kinderburgemeester Lotte Breur had een aandeel in de herdenking. Zij droeg een gedicht voor dat in 2020 door de toen vijftienjarige Eva Pronk uit Den Haag is geschreven met als titel ‘Vrijheid’. Wil Duijndam van Amnesty International droeg het gedicht ‘4 mei’ van Hans Nouwen voor.
Daarna volgde de kranslegging. De krans van de gemeente werd gelegd door burgemeester namens het gemeentebestuur en Harald van Zielst namens de gemeenteraad. In totaal werden elf kransen en/of bloemstukken gelegd, voor het eerst ook door de veteranen uit Pijnacker. Dit bloemstuk werd gelegd door Robin Spitsbaard en Frank Kluiters.
Na de kranslegging werd afgesloten met het defilé langs het monument, waarbij iedereen een bloem kon plaatsen in de aanwezige vazen. Piet van Adrichem leidde de herdenking. Hij zegt terugblikkend: “Het was een mooie passende herdenking. Indrukwekkend moment altijd de twee minuten stilte, wanneer je alleen de vogels hoort, die dan wel extra hun best doen.” (SO)